Nefes
Nefesimiz, stresten, duygularımızdan ve düşüncelerimizden etkilenir. Düzenli olarak uygulanan doğru nefes egzersizleri, stresi yönetme, kaygıyı yatıştırma, zihnimizi dengeleme ve ruh halimizi iyileştirme yeteneğimizi artırmak için yararlı bir araçtır.
Stresin bir sonucu olarak ortaya çıkan solunum bozukluğu sağlığımızı etkileyebilir böylece iyileşmeyi engelleyen ve kronik hastalıkları ağırlaştıran bir kısır döngüye dönüşebilir.

Stres ve zihinsel/duygusal aşırı yüklenme nefes almayı nasıl etkiler?
Düşüncelerimiz, duygularımız ve stres aktivasyonu nasıl nefes aldığımızı etkiler. Bazen fiziksel, zihinsel ve duygusal stres altında ezilen insanlar, hiperventilasyon (anormal derin ve hızlı soluk alma halidir, panik atakta çok sık görülür) ve solunum düzeni bozuklukları gibi farklı işlevsiz solunum biçimleri geliştirirler.
Nefesimiz kısmen otomatik ve kısmen kendi isteğimizledir. Solunumumuzun otomatik kısmı, beynimiz ve sinir sistemimiz de dahil olmak üzere birçok kaynaktan gelen sinyallere yanıt verir. Beynimiz ve sinir sistemimiz fiziksel veya psikolojik bir tehdit altında olduğumuzu algılarsa, bu istemsiz otomatik süreçler, savaş ya da kaç tepkisine hazırlanmak için nefesimizi uyarır.
Genellikle, sinir sistemimiz daha dengeli ve rahat bir duruma döndüğünde solunumumuz normalleşir. Bununla birlikte, savaş kaç tepkisi aşırı aktif hale getirilirse, çok sık aktif hale getirilirse veya vücut stres tepkisini azaltma becerisini kaybederse, solunum aşırı uyarılmış kalabilir ve solunum düzeni bozulabilir.
Pranayama

Pranayama, nefesi kontrol etmek için bir dizi tekniğe verilen isimdir ve nefes alma, nefesi tutma ve nefes vermeyi düzenleme uygulamalarını içerir. Bu nefes egzersizleri, kardiyovasküler faydalar da dahil olmak üzere vücuttaki olumlu fizyolojik değişikliklerle ilişkilendirilmiştir. Aynı zamanda nefes uygulamalarının olumlu psikolojik etkileri olabileceğini gösteren kanıtlar vardır.
Pranayama, bir nefes düzenleme uygulamasıdır. Fiziksel ve zihinsel sağlık için bir egzersiz olan yoganın ana bileşenidir. Sanskritçe’de “prana” yaşam enerjisi, “yama” ise kontrol anlamına gelir. Yogada pranayama, fiziksel duruşlar (asanalar) ve meditasyon (dhyana) gibi diğer uygulamalarla birlikte kullanılır.
Pranayama’nın kendine özgü faydaları vardır. Bu faydalar, nefes egzersizlerinin ve farkındalığın tedavi edici etkilerinden kaynaklanmaktadır.
Pranayama, farklı nefes tekniklerini içerir. Bazı nefes teknikleri:
- Nadi Shodhana (Alternatif Burun Deliği Nefesi)
- Ujjayi (Okyanus Nefesi)
- Bhramari (Arı Nefesi)
- Bhastrika (Körük Nefesi)
Bu nefes egzersizleri birçok şekilde uygulanabilir. Bu nefes tekniklerini yoga pozlarıyla birlikte, meditasyon yaparken veya kendi başınıza da uygulayabilirsiniz.
Anksiyete, Stres ve Depresyon’un Etkilerini Azaltmak için Pranayama
Nefes almak, sinir sistemini sakinleştirmek ve yatıştırmak için güçlü bir araçtır. Beyin ve limbik sistem (beynin duygusal ve hafıza merkezi) üzerinde doğrudan etkileri vardır ve belirli beyin aktivitesi türlerini etkileyebilir, aynı zamanda ruh halini de iyileştirebilir.
Çeşitli nefes egzersizleri stres tepkisini de düzenleyebilir ve azaltabilir. Anksiyete, panik bozukluğu ve depresyonu olan kişilerin psikolojik ve fiziksel semptomları büyük ölçüde azaltmasına yardımcı olabilir. Araştırmalar, doğru nefes tekniği ile çalışmanın anksiyete, depresyon ve stres gibi rahatsızlıklar yaşayan kişilere yardımcı olabileceğini ve bazı durumlarda psikoterapi desteğinin etkinliğini artırabileceğini göstermiştir.
Ancak tüm nefes teknikleri eşit derecede etkili değildir. Stres, kaygı veya panik bozukluğu nedeniyle solunum bozuklukları yaşayan kişiler, nefeslerine dikkat etmeyi rahatsız edici bulabilir ve nefes almayı kontrol etme girişimleri aslında solunum bozukluklarını daha da kötüleştirebilir. Bu problemler, doğru teknikler ve doğru eğitimle aşılabilir.
En iyi sonuçları almak için kişinin durumu özelinde doğru nefes tekniği belirlenmelidir.